Chuyến đi Canada này người viết “rắp tâm” tìm cho được “rừng phong thu đã nhuốm màu quan san” trong “huyền thoại”. Nhưng suốt hành trình hơn 700km từ Niagara Falls tới Toronto, qua Ottawa đến Motreal, tuy cũng có những mảng màu cây xanh đỏ nhưng không hề có cánh rừng thu làm choáng ngợp nào như trong trí tưởng. Thiên đường chưa gặp thì lại quay lại thực tế và bỗng nhận ra nhiều điểm giống nhau đến bất ngờ giữa đất nước của si-rô từ cây phong và Việt Nam.
1. Cả đất nước là công trường và chỗ nào đường cũng sửa: Người ta sửa đường liên tỉnh, đường ngoại vi, đường trung tâm thành phố. Đi đến đâu cũng thấy cảnh rào đường, đào đường, rải đường và bụi bặm. Người dân ở đây có câu nói: Ở Canada chỉ có hai mùa: Mùa đông và mùa sửa đường.
2. Tắc đường và kẹt xe là sản vật không của riêng ai: Kẹt xe từ trong các phố chính (downtown) tới khắp các nẻo đường xung quanh và đường nối ra quốc lộ. Người viết mất hai tiếng đồng hồ để thoát từ trung tâm Montreal ra đường về thủ đô, những chỗ có bốn tầng đường thì thấy cả bốn tầng đều đầy xe đứng. Điều đáng nói là đi vào sáng sớm, sáng muộn, trưa hay chiều thì đều kẹt xe. Dù Toronto, Montreal hay Ottawa thì ta đều phải từ từ chứ không thể đi vội được.
3. Người hút thuốc nhiều và chỗ nào cũng hút: Bước ra phố ở cả ba thành phố chính của Canada ta đều dễ thấy người ta vừa đi đường vừa hút thuốc, ngồi vỉa hè hút thuốc hay đứng giữa khu phố đi bộ mà hút. Nhiều chỗ người ta vứt đầu lọc xuống đầy mặt đường.
4. Phong cách lái xe tự do theo cảm hứng: Nếu bác tài thích rẽ thì cứ rẽ mà chẳng cần bật đèn báo; đang đứng làn bên phải ngay dưới đèn tín hiệu ngã tư mà bác muốn rẽ trái thì bác cứ thế rẽ luôn; đường đang kẹt các bác cũng tranh thủ nhoi lên xếp hàng cho kịp và đứng chắn luôn hướng đi vuông góc với mình chứ không chịu đứng đợi sau vạch ở ngã tư.
5. Vùng đất của nước: Nếu Việt Nam là quốc gia sông ngòi thì Canada có thể gọi là vùng đất của hồ, sông và kênh rạch. Ngoài việc sở hữu một nửa bốn hồ lớn (Otario, Huron, Erie và Superior), đất nước này còn có vô vàn các hồ lớn nhỏ khác được nối với nhau bằng hệ thống kênh tự nhiên hoặc kênh đào. Hiện có tour du lịch chèo thuyền đi khắp các vùng hồ thông nhau. Nhiều người hẳn cảm thấy vẻ đẹp nao lòng khi nhìn những bức ảnh chụp hàng cây thu lá đỏ soi bóng hồ, cảnh đẹp ấy chẳng khó tìm bên mặt hồ khắp nước Canada.
