Ngoài nhà chùa, trường học, ủy ban nhân dân, bưu điện, nhà văn hóa thì cuộc sống dân sự trên các đảo ở Trường Sa còn là những “nhà đèn” (hải đăng). Hầu hết các đảo nổi và chìm đều có nhà đèn và nhân viên điều khiển là các anh em thuộc Công ty bảo đảm an toàn hàng hải miền Nam có trụ sở tại Vũng Tàu. Tuy là dân sự nhưng cuộc sống của các anh em nhà đèn cũng chẳng khác lính hải quân là bao, và họ chia sẻ với nhau mọi thứ vì chỉ có nhau là hàng xóm láng giềng.
Hải đăng đảo Sinh Tồn
Mỗi đợt ra đèn ngoài đảo, anh em phục vụ từ 6 tháng tới 9 tháng, sau đó về đất liền rồi lại ra ngọn đèn khác. Có những hải đăng được xây dựng bê tông cốt thép kiên cố, nhưng cũng có nhà đèn chênh vênh trên tháp khung thép giữa bãi cạn như nhà đèn đảo Đá Lát – hải đăng cao nhất Trường Sa (42m).
Hải Đăng đảo Đá Lát
Hải đăng đảo Đá Tây
Công việc hàng ngày của các anh là gì? Ngoài việc bật tắt đèn vào ban đêm và sáng sớm, các anh em nhà đèn thay nhau trực tám tiếng mỗi ngày, trong thời gian đó anh em quan sát hàng hải (bất kỳ diễn biến gì trên biển), ghi nhật ký và báo thông tin định kỳ về trung tâm ở đất liền. Cứ mỗi hai tháng, Công ty lại có tàu ra tiếp tế lương thực thực phẩm.
Hải đăng đảo Sơn Ca
Người viết có may mắn được nói chuyện nhiều hơn với anh em ở hải đăng Đá Lát và được biết riêng ở đó đã có mấy anh em gần 40 tuổi vẫn là lính “phòng không”. Dường như sự cô đơn của nhà đèn đã “vận” vào anh em. Nhưng các anh em đang vượt qua sự cô đơn để giúp mỗi hải trình ngang đảo được bình an.
Người viết và một anh đồng hương xứ Đoài đang làm việc tại nhà đèn đảo Đá Lát
