Từng được mệnh danh là “Paris của phương Bắc” (tức phía Bắc của châu Âu), Vac-xa-va (trong tiếng Anh là Warsaw) trở thành thủ đô trên thực tế của Ba Lan kể từ năm 1596 khi Vua Sigismund Vasa III quyết định chuyển cư về đây từ Krakow phương nam. Nói là thủ đô thực tế, vì các nhà cầm quyền lúc bấy giờ đã “quên”, không quy định vị thế thủ đô của thành phố này trong bất kỳ văn bản pháp lý nào. Krakow vẫn là thủ đô chính thức trên giấy tờ cho tới tận thế kỷ 20.
Năm 1792, dưới thời vua Stanisław August Poniatowski, quốc gia Ba Lan độc lập đã bị “xé” làm ba mảnh bởi người Nga, người Phổ và người Áo. Khi một Ba Lan độc lập được tái thành lập sau Chiến tranh thế giới thứ I, Vac-xa-va tiếp tục giữ vị thế thủ đô.
Trong chiến tranh thế giới thứ II, toàn bộ khu phố cổ Vac-xa-va đã bị phá hủy bởi bom đạn. Sau chiến tranh, khu phố cổ đã được xây dựng lại theo mô hình nguyên bản dựa trên các tài liệu, tranh ảnh còn lưu lại. Và vì vậy, ngày nay du khách thăm phố cổ là đang ngắm nhìn những công trình được tái sinh từ đống tro tàn. Với nỗ lực phi thường đó, phố cổ Vac-xa-va đã được ghi nhận là Di sản văn hóa thế giới bởi UNESCO.
Vac-xa-va nằm bên dòng sông Vistula (trong tiếng Ba Lan là Wisła) chảy từ vùng núi phương Nam qua cố đô Krakow lên tận biển Baltic ở phía Bắc. Bờ sông đoạn qua trung tâm Vac-xa-va có bờ đê khá cao, với làn nước xanh trong. Có thể nói đây là dòng sông quan trọng nhất Ba Lan trong suốt chiều dài lịch sử, là mạch nguồn sự sống, và là chứng nhân của mọi thăng trầm. Các công trình hiện đại tiếp tục được xây dựng bên bờ con sông này.
Với năng lượng bất tận từ dòng sông Vistula dài 1.407 km, Vac-xa-va không chỉ tái sinh từ chính trong lòng mình, mà còn là biểu tượng cho sự tái sinh của dân tộc Ba Lan.
